Ngành chăn nuôi của nước ta hiện nay 2019-2023 (P3): Về môi trường và công nghệ chăn nuôi

1546 lượt xem 24/11/2023

• Trang Blogs

Công nghệ quản lý và xử lý môi trường chăn nuôi lợn

Các dữ liệu ước tính của Cục Chăn nuôi cho thấy lượng chất thải rắn từ hoạt động chăn nuôi lợn tăng lên đáng kể trong giai đoạn từ năm 2020 đến năm 2022. Năm 2020, khoảng 20,1 triệu tấn chất thải được sinh ra, con số này tăng lên 21,29 triệu tấn năm 2021 và đến năm 2022, ước khoảng 26,7 triệu tấn chất thải. Song song với đó, lượng nước thải từ chăn nuôi lợn cũng có sự gia tăng đáng kể, từ khoảng 160,8 triệu m3 năm 2020, qua 170,3 triệu m3 năm 2021, và dự kiến vượt qua mức 250 triệu m3 năm 2022.

Trong bối cảnh quan tâm đặc biệt đến vấn đề xử lý chất thải môi trường, chủ yếu trong ngành chăn nuôi lợn, nhiều phương pháp xử lý hiện đại đã được triển khai. Các công nghệ khí sinh học, chiếm 70-80% xử lý chất thải hữu cơ, thường được áp dụng tại các trang trại và nông hộ chăn nuôi lợn. Có hơn 596.000 công trình khí sinh học được xây dựng, trong đó chăn nuôi lợn chiếm 85,2%, và chăn nuôi nông hộ chiếm gần 98,5%. Đệm lót sinh học, ủ phân compost, và công nghệ vi sinh cũng là những phương pháp phổ biến được sử dụng.

Ngoài ra, một số biện pháp khác như sử dụng chế phẩm EM, công nghệ ép tách phân, và các quy trình chăn nuôi tiết kiệm nước đang được thực hiện để tăng cường khả năng thu gom chất thải rắn và nước thải từ trang trại chăn nuôi. Hệ thống văn bản quy phạm pháp luật cũng ngày càng hoàn thiện, với các quy định của Bộ Nông nghiệp và PTNT, như Thông tư số 12/2021/TT-BNNPTNT và Thông tư số 28/2022/TT-BNNPTNT, hướng dẫn cụ thể về việc thu gom, xử lý chất thải chăn nuôi và nước thải chăn nuôi, tạo ra một cơ sở pháp lý vững chắc để quản lý và giảm thiểu tác động của chăn nuôi lợn đối với môi trường.

Về khoa học, công nghệ và điều kiện chăn nuôi

Công nghệ chọn giống lợn hiện đại và có năng suất cao đã trở thành trung tâm tập trung của nhiều trang trại chăn nuôi lợn. Đặc biệt, các công nghệ sinh học, kỹ thuật di truyền phân tử, và ứng dụng công nghệ gen đã được tích hợp vào quy trình chọn giống tại nhiều doanh nghiệp, trong đó có Tập đoàn DABACO. Năm 2021, Viện Chăn nuôi (Bộ NN-PTNT) ở Việt Nam đã đạt thành công trong việc nhân bản lợn Ỉ từ tế bào soma mô tai trưởng thành. Áp dụng những công nghệ này giúp rút ngắn thời gian và giảm chi phí chọn giống, đồng thời tạo ra giống lợn có năng suất và chất lượng cao, đáp ứng theo đúng mong muốn của người nuôi.

Công nghệ trong chế biến thức ăn cho lợn cũng đã tiến xa với sự áp dụng công nghệ hiện đại trên thế giới. Có khoảng 80% tổng sản lượng TACN (Thức ăn chăn nuôi) được sản xuất mỗi năm được chế biến bằng các phương pháp công nghiệp tiên tiến.

Trong lĩnh vực chuồng trại chăn nuôi lợn, các công nghệ cao cấp và tự động hóa đã giảm công lao động, tiêu thụ thức ăn, và giảm giá thành so với phương pháp truyền thống. Các tiến bộ như ứng dụng công nghệ tin học trong quản lý và khai thác trại, tự động hóa dây chuyền sản xuất và chăm sóc đàn vật nuôi, xử lý ô nhiễm trong chăn nuôi, và công nghệ chuồng lợn nhà nhiều tầng đều là ví dụ. Các công nghệ này không chỉ giúp tăng cường hiệu suất chăn nuôi mà còn giúp quản lý dễ dàng hơn và bảo vệ môi trường.

Trong trang trại chăn nuôi lợn công nghệ cao, hệ thống chuồng kín đầu tư công nghệ cao được sử dụng rộng rãi. Hệ thống này tự động kiểm soát các yếu tố như nhiệt độ, độ ẩm, tốc độ gió, và hàm lượng khí thải bằng cách sử dụng cảm biến điện tử. Nó cũng tự động cung cấp thức ăn và nước uống, phân phối thức ăn theo khẩu phần và tiêu chuẩn tới từng loại lợn. Một số trại đã tích hợp thiết bị tự động kiểm soát sức khỏe của vật nuôi thông qua hệ thống giám sát điện tử theo thời gian thực.

Công nghệ chăn nuôi lợn không xả thải là một xu hướng tích cực, sử dụng sàn có khe thoáng để thoát phân và nước tiểu của lợn xuống bể chứa phân ở phía dưới sàn chuồng. Các biện pháp này giúp ngăn chặn mùi hôi và khí độc bốc lên. Khi bể chứa đầy, hệ thống xả chất thải sử dụng áp lực âm để chuyển chất thải lỏng sang bể chứa ngoại vi. Chất thải này sau đó có thể được ủ hoặc chuyển thành phân hữu cơ.

Mô hình chăn nuôi lợn trong nhà cao tầng là một sáng tạo mới, áp dụng nhiều tiến bộ khoa học kỹ thuật và công nghệ hiện đại. Nó giúp giải quyết vấn đề lọc khí và khử mùi trong chuồng trại, đồng thời đóng góp vào an ninh lương thực, an toàn dịch bệnh, bảo vệ môi trường và phát triển bền vững. Tại Trung Quốc, mô hình này đã được triển khai rộng rãi, với khoảng 1.830 dự án và 4.282 tòa nhà cao tầng chăn nuôi lợn cho thấy hiệu quả và sự bền vững của nó.

Năm 2016, Hợp tác xã chăn nuôi Hoàng Long ở Hà Nội đã thành công khi đưa vào hoạt động “chung cư chăn nuôi lợn 3 tầng có thang máy”. Mô hình này không chỉ hiện đại mà còn khép kín từ sản xuất con giống, thức ăn chăn nuôi, chăn nuôi, đến giết mổ, sơ chế, chế biến, bảo quản, vận chuyển và phân phối, đáp ứng tiêu chuẩn OCOP và xuất hiện trên nhiều hệ thống siêu thị lớn ở Hà Nội.

• Ngành chăn nuôi của nước ta hiện nay 2019-2023 (P3): Về môi trường và công nghệ chăn nuôi